Pobielone drogi, chodniki czy dachy domów są wizytówką zimowych miesięcy, o ile oczywiście występują opady śniegu. Nieodłącznym elementem tego okresu są także takie zjawiska, jak szron i gołoledź. Czym one tak naprawdę są i w jakich warunkach dochodzi do ich powstawania?
)
Szron i gołoledź - definicja
Szron jest to rodzaj osadu w postaci kropel wody, które pojawiają się na powierzchniach na skutek skraplania się zawartej w powietrzu pary wodnej. Jest podobnym zjawiskiem do rosy, jednak w odróżnieniu od niej, szron pojawia się przy okazji ujemnej temperatury powietrza. Przyjmuje postać drobnych, lodowych kryształków w kształcie igieł.
Gołoledź również jest rodzajem osadu, ale przyjmuje postać gładkiej i przezroczystej warstwy lodu, która pokrywa podłoże. Najczęściej zjawisko to występuje w cieplejszym okresie, tuż po mroźnej i suchej pogodzie, a także przy okazji opadów lub zamarzania cienkiej warstwy wody, która pokrywa powierzchnię.
Jak powstaje szron i gołoledź?
Do powstawania szronu dochodzi tylko w sytuacji, gdy temperatura podłoża i ciśnienie pary wodnej będą niższe niż temperatura tzw. punktu potrójnego dla wody. Przy spełnieniu tych warunków dochodzi do procesu sublimacji, czyli zamiany pary w ciało stałe, co skutkuje pojawieniem się szronu.
Gołoledź z kolei powstaje na skutek opadania deszczu lub mgły na podłoże, którego temperatura jest mniejsza od zera. W trakcie spadania kropelki rozpadają się, po czym zamarzają. Jest to groźne zjawisko zwłaszcza dla użytkowników dróg - ulice są wówczas śliskie i mogą skutkować niebezpieczeństwem w czasie jazdy samochodem.
Czym różni się szron od gołoledzi?
Biorąc pod uwagę teorie obu tych zjawisk, różnice między nimi są znaczące. Szron przyjmuje formę osadu lodu, który pojawia się na przedmiotach schłodzonych do tego stopnia, że dochodzi do sublimacji pary wodnej. W efekcie zmienia się ona ze stanu gazowego w stały.
Gołoledź z kolei powstaje na skutek schłodzonych kropelek wody, które stykają się z powierzchniami o temperaturze niższej lub nieznacznie wyższej od zera stopni. Za jej powstawanie odpowiadają przemiany fazowe wody i wymiana ciepła.
)
Szron i gołoledź jako zjawiska atmosferyczne
Zarówno szron, jak i gołoledź należą do kategorii osadów atmosferycznych, charakterystycznych przede wszystkim dla niższych temperatur powietrza. Oba zjawiska mogą być niebezpieczne, ponieważ zwiększają ryzyko upadku, poślizgnięcia lub nawet wpadnięcia w poślizg w przypadku jazdy samochodem. Z drugiej strony są również piękne dla oka i potrafią uatrakcyjnić późnojesienny i zimowy krajobraz.
Zobacz też: Co to jest tęcza? Jak powstaje?
