Ziarna lodowe, nazywane również deszczem lodowym to zjawisko zaliczane do grupy hydrometeorów. Jest to opad atmosferyczny, który przyjmuje postać przezroczystych ziaren lodu, których średnica nie przekracza 1-3 milimetrów. Do występowania tego rodzaju opadu dochodzi w przypadku gwałtownego zamarzania przechłodzonych kropel deszczu w trakcie ich opadania.
Z uwagi na swoją charakterystykę, kształt i zakres występowania, ziarna lodowe często mylone są z gradem. W odróżnieniu jednak od niego ziarna przyjmują mniejszy kształt i wywołują mniej zniszczeń. Ziarna lodu wytworzone podczas tego zjawiska są przezroczyste i w skrajnych przypadkach osiągają do pięciu milimetrów.
Do powstawania ziaren lodowych dochodzi w sytuacji, gdy warstwa mroźnego powietrza znajduje się na wysokości 1500-3000 metrów nad ziemią, a powietrze o temperaturze poniżej temperatury zamarzania występuje zarówno nad, jak i pod nią. Powoduje to częściowe lub całkowicie topienie się płatków śniegu, które spadają przez cieplejszą warstwę. Przy wpadaniu do kolejnej warstwy dochodzi do ponownego zamarzania.
W zależności od warunków atmosferycznych, wyróżnia się dwa główne typy ziaren lodowych. Pierwszy to deszcz lodowy, który przyjmuje postać zamarzniętych kropel deszczu lub niemal całkowicie roztopionych i ponownie zamarzniętych płatków śniegu. Drugi to krupa lodowa, czyli płatki śniegu otoczone cienką warstwą lodu na skutek zmiany temperatury i ciśnienia na danej wysokości.
Ziarna lodowe są zazwyczaj krótkotrwałym zjawiskiem. W niektórych częściach świata, głównie w Ameryce Północnej, z uwagi na ciepłe powietrze płynące na północ z Zatoki Meksykańskiej mogą prowadzić do gęstych opadów na znacznych odległościach. Skutki znacznego nagromadzenia tego zjawiska przypominają akumulację śniegu.
Zobacz też: Dziwne zachowanie lodowców w Arktyce. Anomalię północnego Spitsbergenu opisał polski naukowiec